अनुप पौडेल, पोखरा
नवलपुरका विशाल मगर (३१) रोजगारीका लागि फागुन पहिलो साता भारत पुगे ।
विनय त्रिवेणी गाउँपालिका १ घर भएका उनले पुग्नेबित्तिकै होटलमा काम थाले ।
काम सुरु गरेको १ महिनामै भारत सरकारले लकडाउन घोषणा ग¥यो ।
भारतमा लकडाउन हुनु १ दिनअघि नै नेपालमा लकडाउन सुरु भइसकेको थियो ।
सरकारले आवतजावत रोकेपछि तत्काल स्वदेश फर्कन सकेनन् । ‘फागुनमा गएर काम
गरेँ । लकडाउन भएपछि उतै बस्नप¥यो । पछि गाउँपालिकाले गाडी पठाएर गाउँ
ल्यायो,’ क्वारेन्टाइनमा दैनिकी बिताइरहेका उनले सुनाए । गाउँपालिकाले
सुनौली नाकामसम्म गाडी पठाएको थियो ।
क्वारेन्टाइनको बसाइँ सकेर घर जाने पर्खाइमा छन् । घर फर्किने दिन पर्खिरहेका उनलाई गाउँपालिकाको स्थानीय भानुदय मावि क्वारेन्टाइन सोचेजस्तो नभएको बताउँछन् ।
‘एउटा सिरानी, तन्ना र भुइँमा ओछ्याउने चटाइ दिनुभाछ । बस्ने ठाउँमा पंखा छ तर बत्ती नै बल्दैन,’ उनले सुनाए । विशालसँगै एउटै क्वारेन्टाइनमाबसेका छन् २ वडाका,आमोस हमाल । उमेरले ३० पुगेका उनी भारतबाट आएर क्वारेन्टाइनमा बसेको सोमबार ३ दिन भयो ।
क्वारेन्टाइनमा खानाका लागि खासै अप्ठेरो नभएपनि बस्नका लागि निकै समस्या भइरहेको उनले बताए । ‘शरण लिएर बस्न आएजस्तो, हेपाइ सहेर बसेजस्तो छ,’ उनले भने, ‘धेरै भएर व्यवस्था गर्न सकिएन भन्न पनि मिलेन । मान्छे जम्मा १७/१८ जना मात्र छन् ।’ कोरोना संक्रमण नभएपनि भारतबाट आएको भनेपछि क्वारेन्टाइनमा बसिरहेका आफूहरुलाई हेर्न दृष्टिकोण नै नकरात्मक बनेको हमालले बताए ।
‘बत्ती नि छैन, पंखा पनि छैन । हामीले भनेका हौंं,’ उनले भने, ‘बनाउने मान्छे तिमीहरुको छेउछाउमा आउन मान्दैनन् भन्नुहुन्छ ।’ भारतको गुरुगाउँबाट सुनौली नाकासम्म आएका उनलाई पनि गाउँपालिकाले उद्धार गरेर घर ल्याएको हो ।
गाउँपालिकाले समन्वय गरिदिएपछि छिमेकी पालिकाको गाडीमा गाउँ आइपुगेको
हमालले बताए । आफू स्वयं गाउँपालिकाले बनाएको क्वारेन्टाइनमा आएर बसेको
उनले सुनाए ।
‘म कसैको दबाबमा क्वारेन्टाइनमा आएर बसेको होइन । मैले आफ्नो परिवार र समाजलाई पनि हेर्नुप¥यो नि,’ हमालले भने । क्वारेन्टाइनमा बसेकाहरु भाग्ने गरेको सुन्दै आएका उनले अहिले आफू क्वारेन्टाइनमा बसेपछि भाग्नुको कारणबारे स्पष्ट भएका छन् ।
‘बस्नलाई व्यवस्थित छैन । अर्कौ तरिकाले जीवनशैली बिताइरहेको मान्छे
यसरी बस्नुपर्दा उसलाई पनि टर्चर हुन्छ नि,’ उनले थपे, ‘म आफै
क्वारेन्टाइनमा बसेपछि भाग्नुको कारण थाहा पाएँ ।’
समाधानको पहल भइसक्यो : गाउँपालिका
क्वारेन्टाइनमा
बसेकाहरुको गुनासो सुनेपछि भएका समस्यालाई समाधान गर्ने प्रयास भइरहेको
गाउँपालिकाले जनाएको छ । ‘क्वारेन्टाइनमा भएको समस्या थाहा पाएपछि हामीले
निरीक्षण ग¥र्यौं । खाटको व्यवस्था गर्न नसकेको अवस्थाचाहिँ हो । त्यो
व्यवस्था गर्नसक्ने अवस्था पनि छैन ।
कार्पेट राखेर, म्याट राखेर, तन्ना राखेर व्यवस्था गरेका छौं,’ गाउँपालिकाका अध्यक्ष डम्बरबहादुर जिसीले भने । सबै क्वारेन्टाइनमा समस्या नरहेको र समस्या भएको क्वारेन्टाइनको निरीक्षण गरेरसमाधानका लागि पहल थालिसकेको उनले बताए ।
ठूलो संख्यामा बस्दा सामान्य समस्या हुनु स्वाभाविक रहेको उनले बताए ।
‘सामान्य समस्या भइहाल्छ । घरमा बसेजस्तो हुँदैन । कसैलाई खटायो भने पनि
जान मान्दैन,’ अध्यक्ष जिसीले सुनाए ।
भारतबाट १७४ जनाको उद्धार
भारतको विभिन्न ठाउँमा पुगेर अलपत्र परेका १ सय ७४ जनाको विनय त्रिवेणी
गाउँपालिकाले उद्धार गरेको छ । नेपाल–भारत सीमामा अलपत्र परेका गाउँबासीलाई
गाउँपालिकाले गाडी पठाएर उद्धार गरेको गाउँपालिकाको स्वास्थ्य शाखा प्रमुख
ध्रुवराज काफ्लेले जानकारी दिए ।
उद्धार गरिएकामध्ये १ सय ४९ जना पुरुष, २४ जना महिला र ५ वर्षमुनिकी
बालिका रहेको काफ्लेले बताए । उनकाअनुसार उद्धार गरिएका र बाहिरबाट आएकालाई
राख्न गाउँपालिकाको १२ ठाउँमा २ सय बेडको क्वारेन्टाइन बनाइएको छ ।
सरकारले बनाएको क्वारेन्टाइन निर्माण मापदण्ड पालना गर्न सम्भव नभएपनि
सक्दो प्रयास गरेको उनले बताए । काफ्लेले भने, ‘केन्द्र सरकारले
भनेअनुसारको क्वारेन्टाइन बनाउन गाह्रो छ । मिल्ने ठाउँमा वाइफाइ, पानी,
चर्पी सबैको राम्रो व्यस्था छ । हामीले क्वारेन्टाइनलाई व्यवस्थित बनाउन
सकेको प्रयास गरेका छौं ।’
उनका अनुसार देशका विभिन्न ठाउँमा बनाइएका क्वारेन्टाइनमा बसेकाहरु भाग्ने गरेको भएपनि गाउँपालिकामा त्यो समस्या छैन । गाउँका स्थानीय कोरोनाका विषयमा सतर्क रहेको काफ्लेले सुनाए ।
‘यहाँका मान्छेले बाटोमा हिँड्दा पनि सर्छ कि भनेर सतर्कता अपनाउनुभएको छ,’ उनले थपे, ‘भागे पनि जाने कहाँ ?, भारतबाट आएको उतै जाने कुरा भएन । आफन्त कहाँ गए राख्दैनन् । घर गए छरछिमेकले बस्न दिँँदैनन् । त्यसैले कोही भाग्छजस्तो लाग्दैन ।’
